आपला दवाखाना योजना | apala dawakhana Yojana 2023 |

मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री असताना प्राथमिक आरोग्य सेवा बळकट करण्याचे आश्वासन दिल्यानंतर ‘आपला दवाखाना’ सुरू करण्यात आला. या योजनेला दिवंगत बाळासाहेब ठाकरे यांचे नाव देण्यात आले आहे आणि अधिकृतपणे हिंदूहृदयसम्राट बाळासाहेब ठाकरे (HBT) आपला दावाखाना असे म्हणतात.
नागरिकांसाठी उपचारासाठी पहिले ठिकाण म्हणून जवळचे आणि प्रवेशयोग्य असे क्लिनिक तयार करण्याची कल्पना होती. या क्लिनिकमध्ये ताप, पोटाचे आजार, रक्तदाब, मधुमेह यांसारख्या आजारांवर उपचार केले जातात. हे रक्त चाचण्या आणि टीबी चाचण्या इत्यादी निदानात्मक चाचण्या देखील देते.
मुळात, हॉस्पिटलायझेशनची आवश्यकता नसलेल्या प्रत्येक गोष्टीवर येथे उपचार केले जाऊ शकतात. या क्लिनिकमध्ये पाच कर्मचार्‍यांची एक छोटी टीम आहे – एक डॉक्टर, एक नर्स, एक फार्मासिस्ट, एक लॅब टेक्निशियन आणि एक प्रशासकीय सदस्य.
आपला दवाखाना योजना ही महाराष्ट्र शासनाची प्रमुख आरोग्य सेवा योजना आहे.कै. श्री. बाळासाहेब ठाकरे यांच्या नावाने सुरू करण्यात आली. म्हणूनच या योजनेचे पूर्ण नाव “हिंदुहृदयसम्राट बाळासाहेब ठाकरे – आपला दवाखाना योजना” असे आहे.महाराष्ट्र आपला दवाखाना योजना सुरू करण्यामागचा मुख्य उद्देश महाराष्ट्रातील लोकांना मूलभूत वैद्यकीय सुविधा मोफत उपलब्ध करून देणे हा आहे.महाराष्ट्र शासनाचा सार्वजनिक आरोग्य विभाग हा या योजनेचा नोडल विभाग आहे.याआधी महाराष्ट्राच्या काही भागात वैद्यकीय दवाखाने, पोर्ट-ए- केबिन, रेडी स्ट्रक्चर्स उघडून आणि डायग्नोस्टीस सेंटर्सचे पॅनेलिंग करून हा पायलट प्रोजेक्ट म्हणून सुरू करण्यात आला होता.परंतु 2023-2024 च्या अर्थसंकल्पात महाराष्ट्र सरकारने हिंदुहृदयसम्राट बाळासाहेब ठाकरे-आपला दवाखाना योजना संपूर्ण महाराष्ट्रात लागू करण्याची घोषणा केली.आजपर्यंत संपूर्ण महाराष्ट्रात 32 दवाखाने, 16 पोर्ट-ए- केबिन, 1 रेडी स्ट्रक्चर आणि 15 डायग्नोस्टिक सेंटर आणि पॉलीक्लिनिक कार्यरत आहेत.मोफत उपचार आणि मोफत वैद्यकीय चाचणी देण्यासाठी महाराष्ट्र सरकार आता संपूर्ण महाराष्ट्रात 700 दवाखाने उघडण्याचा निर्णय घेणार आहे.आपला दवाखान्यातील आरोग्य सेवेची वेळ सकाळी ७ ते रात्री १० अशी आहे.
हिंदुहृदयसम्राट बाळासाहेब ठाकरे आपला दावाखाना अंतर्गत आजपर्यंत 10 लाखांहून अधिक लाभार्थ्यांना लाभ मिळाला आहे.महाराष्ट्रातील लोक त्यांच्या जवळच्या आपला दवाखान्याला भेट देऊन मोफत उपचार आणि वैद्यकीय चाचणीचा लाभ घेऊ शकतात.

आपला दवाखाना योजनेंतर्गत सुविधा

या योजनेंतर्गत 25 हजार ते 30 हजार लोकसंख्येसाठी 1 रुग्णालय सुरू करण्याचा प्रशासनाचा विचार आहे.
हे दवाखाने सकाळी 7 ते दुपारी 2 आणि दुपारी 3 ते रात्री 10 या वेळेत सुरू राहणार आहेत.
आमच्या क्लिनिकमध्ये 147 प्रकारच्या विविध वैद्यकीय चाचण्या मोफत केल्या जाणार असल्याची माहिती महापालिकेच्या वैद्यकीय अधिकाऱ्यांनी दिली.
काही ठिकाणी पोर्टाकाबिनमध्ये प्रथमोपचार दवाखाने उभारण्यात येणार आहेत.
पॉलीक्लिनिकमध्ये वैद्यकीय तज्ज्ञांकडून मोफत वैद्यकीय सल्ला आणि उपचार दिले जातील, असेही पालिकेचे म्हणणे आहे.
महापालिकेच्या डायग्नोस्टिक सेंटरमध्ये सीटी स्कॅन, एमआरआय, एक्स-रे आदी चाचण्या केल्या जातील.
या रुग्णालयात एक वैद्यकीय अधिकारी, एक परिचारिका, एक फार्मासिस्ट आणि एक मदतनीस यांची कंत्राटी पद्धतीने नियुक्ती करण्यात येत आहे.
या पदांच्या भरतीसाठी पालिकेने जाहिरात प्रसिद्ध केली आहे.
पॉलीक्लिनिकच्या माध्यमातून कान नाक घसा तज्ञ (ईएनटी), नेत्ररोग तज्ञ, स्त्रीरोग तज्ञ, वैद्यकीय परीक्षक, फिजिओथेरपिस्ट, त्वचारोग तज्ञ, दंतवैद्य, बालरोग तज्ञ अशा आरोग्य सुविधा पुरविल्या जातील.
ग्रामीण भागात प्रामुख्याने एसटी स्थानकाजवळ ‘आपला दवाखाना’ सुरू करण्याचा सरकारचा विचार आहे.
दुस-या सत्रात (दुपारी) उपलब्ध महानगरपालिकेच्या दवाखान्यांमध्ये पोर्टाकेबिनमध्ये आणि इतर ठिकाणी मोकळ्या जागेत क्लिनिक सुरू केले जातील.

पात्रता

अर्जदार हा महाराष्ट्राचा कायमचा रहिवासी असावा.

कागदपत्र आवश्यक

मोफत वैद्यकीय तपासणी आणि उपचारांसाठी आपला दवाखाना योजनेला भेट देताना आवश्यक असलेली आवश्यक कागदपत्रे आहेत:-
आधार कार्ड.
मोबाईल नंबर.

बाळासाहेब ठाकरे आपला दवाखाना ची वैशिष्ट्ये
जिल्ह्यातील १४ तालुक्यांतील नगरपरिषद, नगर पंचायत क्षेत्रात हे दवाखाने सुरू राहणार आहेत.
एमबीबीएस डॉक्टरांसह परिचारिका, स्वच्छता कर्मचारी ड्युटीवर असतील.
तुमच्या रुग्णालयाची ओपीडी साधारणपणे सकाळच्या सत्रातच सुरू राहणार असल्याचे कळते.
सध्या हे दवाखाने भाड्याच्या इमारतीत सुरू होणार असून, जागा आणि जागा जवळपास निश्चित झाल्याचे सांगण्यात येत आहे.
जिल्हा परिषदेच्या आरोग्य विभागामार्फत डॉक्टर, परिचारिका, कर्मचारी परिचारिका, परिचर आदींची भरती प्रक्रिया राबविण्यात येणार आहे.
ठळक मुद्दे
मोफत वैद्यकीय सेवा.
खाली नमूद केलेल्या सेवांसाठी मोफत उपचार:-
ENT.
नेत्ररोग.
स्त्रीरोग.
त्वचा.
दंत.
जेनेरिक औषध.
फिजिओथेरपी.
मोफत औषधे.
मोफत रक्त तपासणी आणि प्रयोगशाळा चाचणी.
अनुदानित दरांवर खालील निदान सेवा:-
एक्स-रे.
सोनोग्राफी.
मॅमोग्राफी.
ईसीजी.
सीटी स्कॅन.
एमआरआय

आव्हाने काय आहेत?

प्रत्येक वस्तीजवळ जागा देण्याचे काम पालिकेला करावे लागणार आहे. तसेच, जेथे पालिकेकडे जमीन नाही, तेथे अन्य सरकारी संस्थांशी समन्वय साधून भूसंपादनाची प्रक्रिया पूर्ण करावी लागते. मात्र स्थानिकांना या आरोग्य सुविधांची नितांत गरज आहे. रोगाचे वेळेवर निदान आणि वेळेवर उपचार करणे आवश्यक आहे. ‘आपला दवाखाना’साठी कंत्राटी कर्मचाऱ्यांना काम देण्याचा निर्णय प्रशासनाने घेतला आहे. अनेकवेळा कंत्राटी पद्धतीने कर्मचाऱ्यांना कामावर घेतले जात असताना त्यात सातत्य राहत नाही. प्रशासकीय दिरंगाई व कर्मचाऱ्यांची कमतरता यामुळे या कामात सातत्य राखणे गरजेचे आहे.

अर्ज कसा करावा

हिंदुहृदयसम्राट बाळासाहेब ठाकरे – आपला दवाखाना योजनेचा लाभ घेण्यासाठी स्वतंत्रपणे अर्ज करण्याची गरज नाही.
आरोग्य तपासणी आणि उपचारांसाठी आवश्यक कागदपत्रांसह लाभार्थी फक्त जवळच्या आपला दवाखाना क्लिनिक/पॉलीक्लिनिक/निदान केंद्राला भेट देऊ शकतात.
लाभार्थी आपला दवाखान्यात पोहोचतील त्या वेळी त्यांना नियुक्ती दिली जाईल.
क्लिनिकमध्ये उपस्थित डॉक्टर रुग्णांची तपासणी करतील आणि त्यांना शक्य तितक्या चांगल्या उपचारांची शिफारस करतील.
आपला दवाखान्यातील सर्व सेवा मोफत आहेत, कोणतेही शुल्क आकारले जाणार नाही.

महाराष्ट्र सरकार राज्यात 700 हेल्थ क्लिनिक उघडणार

महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी मंगळवारी राज्यातील जनतेसाठी मोठी घोषणा केली. शिवसेना संस्थापक बाळ ठाकरे यांच्या नावाने महाराष्ट्र सरकार राज्यात 700 हेल्थ क्लिनिक उघडणार असल्याचे मुख्यमंत्री शिंदे यांनी सांगितले. शिंदे सरकार सुरू करणार असलेल्या या आरोग्य दवाखान्यांना आपला दवाखाना असे नाव असेल. महाराष्ट्र शासनाचे ७०० हेल्थ क्लिनिक लवकरच जनतेसाठी खुले केले जाणार आहेत.
‘आपला दवाखाना’ संदर्भात निवेदन देताना मुख्यमंत्री शिंदे म्हणाले की, राज्यातील आरोग्य पायाभूत सुविधा बळकट करणे हे त्यांच्या सरकारचे सर्वोच्च प्राधान्य असून आरोग्य बजेट दुप्पट करण्यात येणार आहे.
राज्याच्या नगरविकास विभागाने दिलेल्या आदेशानुसार, ठाणे महापालिकेच्या आरोग्य विभागाने 15 व्या वित्त आयोगांतर्गत शहरी आरोग्य सुधार केंद्र योजनेंतर्गत आपले 68 दवाखाने सुरू करण्यासाठी पावले उचलली आहेत. या दवाखान्यांसाठी पालिकेने 22 ठिकाणे निश्चित केली असून त्यातील एक दवाखाना रामनगर परिसरात सुरू केला आहे. उर्वरित ४६ ठिकाणी दवाखाने उभारण्यासाठी जागा शोधण्याचे काम सुरू असल्याची माहिती पालिका प्रशासनाने दिली.
ठाणेकरांना मोफत आरोग्य सुविधा देण्यासाठी ठाणे महानगरपालिकेने आपला दवाखाना उपक्रम सुरू केला आणि तोही परिसरात. या उपक्रमाच्या माध्यमातून शहरात ४५ ठिकाणी आमचे दवाखाने सुरू आहेत. त्यानंतर राज्याच्या नगरविकास विभागाने पंधराव्या वित्त आयोगांतर्गत शहरी आरोग्य सुधार केंद्र योजनेंतर्गत 68 दवाखाने सुरू करण्याचे आदेश ठाणे महापालिकेला दिले आहेत. या दवाखान्याच्या उभारणीपासून ते डॉक्टर आणि कर्मचाऱ्यांच्या पगारापर्यंतचा खर्च राज्य सरकार उचलणार आहे.
ठाणे महापालिकेला फक्त शहरात जागा उपलब्ध करून द्यायची आहेत. त्यामुळे ठाणे महापालिकेच्या आरोग्य विभागाने दवाखाने उभारण्यासाठी जागा शोधण्यास सुरुवात केली असून शहरात 22 ठिकाणी जागा शोधण्यात पालिकेला यश आले आहे. त्यात खिडकाळी, दातिवली, साबेगाव, सैनिक नगर, अमीनाबाद, एमटीएमएल कंपाऊंड, संजय नगर, रामनगर, हाजुरी, गांधी नगर, येऊर, बामनोई पाडा, कळवा, मानपाडा, सावरकरनगर, वागळे इस्टेट, ढोकळी, दिवा या गावांचा समावेश आहे. त्यापैकी एका रामनगर भागात क्लिनिक सुरू करण्यात आले आहे. हे दवाखाने सायंकाळी 5 ते रात्री 10 या वेळेत सुरू राहणार आहेत. उर्वरित ४६ ठिकाणी दवाखाने उभारण्यासाठी जागा शोधण्याचे काम सुरू असल्याची माहिती पालिका प्रशासनाने दिली.